Hayal Bile Edilemeyen Barış
Ermenistan ve Azerbaycan liderleri olan Nikol Paşinyan ve İlham Aliyev, dört günlük barış sürecinin bir nevi dönüm noktasını oluşturan anlaşmayı 8 Ağustos 2025’te Beyaz Saray’da imzalamak üzere Washington’da bir araya geldi. ABD’nin ev sahipliğini yaptığı zirve, yaklaşık kırk yıllık çatışmayı resmî olarak sona erdirme umudunu taşıyor. Bu adım, iki ülkenin Moskova etkisinden uzaklaşıp dış politikalarını Batı eksenine taşımak istediklerinin güçlü bir göstergesi olarak görülüyor. Ermenistan ve Azerbaycan, “Uluslararası Barış ve Refah için Trump Rotası” olarak adlandırılması planlanan büyük bir transit koridoru oluşturma konusunda mutabık kaldılar.
Zangezur Koridoru: Bölgesel Bağlantının Yeni Merkezi
Barış anlaşmasının en kritik maddelerinden biri, Zangezur Koridoru üzerinde kurulan ulaşım hattının geleceği. Bu koridor, Azerbaycan’ı Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ne bağlayarak bölgesel ticaretin yeniden şekillenmesine önayak olacak. Öte yandan, ABD bu koridorun geliştirilmesine özel ilgi gösteriyor ve yönetim hakkını da içeren stratejik bir rol üstlenmeyi hedefliyor.
ABD Aracılığı: Kremlin’e Verilen Net Mesaj
Bu yüksek profilli anlaşma, Rusya’nın Güney Kafkasya’daki hakimiyetini zayıflatmaya yönelik etkili bir siyaset olarak değerlendiriliyor. Soğuk Savaş zamanlarından şimdiye dek devam eden eski çatışmalarına çözüm bulunamayan Kafkas coğrafyasında; ABD Devlet Başkanı Trump aracılığıyla buzların eritilmesi, Moskova’ya karşı da sert bir diplomatik meydan okuma olarak karşımıza çıkmakta.
Sadece Anlaşma Değil, Yeni Dönemin Habercisi
Taraflar, sadece diplomatik bir metne imza attıkları için değil; aynı zamanda bölgeye yönelik ekonomik entegrasyon, güvenlik ve altyapı ortaklıklarının kapısını araladıkları için bu oturumu tarihi bir buluşma olarak görmekte. Erdoğan gibi birkaç lider, bölgedeki istikrar ve refaha katkı sağlayacak bu süreci memnuniyetle karşıladı. Bu süreçte, Minsk Grubu’nun çatışmaların çözümünde sembolik bir role indirgenmesi; yeni bir müzakere aktörü olan ABD’nin diplomatik gücünü arttırmasını sağladı.
Genel Değerlendirme
Bu barış anlaşması beraberinde yıllarca süren gerilim ve savaş sonrası Güney Kafkasya’da yeni bir dönemin kapısını aralayacak o hamle olabilir. Yıllar sonra, Ermenistan ve Azerbaycan arasında ilk kez sürdürülebilir bir barış yolculuğu resmî bir düzlemde kendini gösteriyor. Anlaşmanın yalnızca taraflar için değil, bölgesel ve uluslararası güç dengeleri açısından da önemi büyük. ABD’nin arabuluculuğuyla imzalanan bu metin, sözde değil özde barışın tesis edilmesine yönelik bir adımı temsil ediyor.
