Keti Bandar’dan Dünyaya Uzanan Bir Hikâye
Pakistan’ın güneyindeki Keti Bandar’da yaşayan Yakub Baloc ve ailesi, yıllar önce kuruyan nehirler ve tükenen kuyular yüzünden ata topraklarını terk etme noktasına gelmişti. Bir zamanlar pirinç, buğday ve sebze üretip Hindistan’dan Çin’e kadar uzanan pazarlara ürün gönderen çiftçiler, 50 bin hektardan fazla verimli arazinin kullanılamaz hale gelmesiyle geçim sıkıntısına girdi. Ama sonraki süreçte hükümetin Umman Denizi’nden suyu arıtarak içme suyu sağlayan bir tesis kurması, köyün kaderini tamamen değiştirdi. Baloc ve komşuları, artık tuzlu suyla dolu kanallarda yengeç yetiştirip yeniden tarıma dönmeye başladı.
Deniz Suyundan Tatlı Suya: Küresel Bir Yükseliş
Bir dönem yalnızca Körfez’in zengin ve kurak ülkelerinde yaygın olan deniz suyu arıtma teknolojisi, iklim değişikliğinin etkileriyle dünya çapında hızla yayılıyor. Küresel Su İstihbaratı’nın verilerine göre bugün her beş ülkeden dördü, içme ve kullanım amaçlı su ihtiyacını karşılamak için deniz suyunu arıtıyor. Kuveyt, Umman ve Suudi Arabistan gibi ülkelerde su tedarikinin %80’i bu yöntemle sağlanıyor. 2050 yılına dek dünya nüfusunun 9,7 milyara ulaşacağını dile getiren uzmanlara göre, bu durum 5 seneye kadar tatlı su arzında %40’a varan bir açığa sebep olacak. Bu nedenle, özellikle Orta Doğu, Kuzey Afrika, Asya Pasifik ve bazı Avrupa ülkelerinde arıtma tesislerinin sayısı arttırılmakta.
Türkiye’de Potansiyel ve Gelecek Planları
Özellikle su kesintilerinin iyice artarak çeşitli sorunlara yol açtığı bugünlerde Türkiye’nin üç tarafı denizlerle çevrili olmasına rağmen deniz suyu arıtma kapasitesi henüz çok geliştirilmemiş bir durumda. Şu anda özellikle turistik bölgelerde ve bazı sanayi tesislerinde küçük ölçekli sistemler kullanılıyor. Ancak Akdeniz ve Ege kıyılarında artan turizm, Marmara Bölgesi’nde sanayi kaynaklı su ihtiyacı ve Güneydoğu Anadolu’da yaşanan kuraklık, bu teknolojinin daha geniş çapta uygulanması gerektiğini gösteriyor. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile yerel belediyeler, güneş ve rüzgar enerjisi destekli arıtma tesisleri kurarak hem enerji maliyetlerini azaltabilir hem de sürdürülebilir su kaynakları oluşturabilir. Uzmanlar, Mersin, Antalya ve İzmir gibi kıyı şehirlerinde pilot projelerle başlanmasının, hem tarımsal sulamada hem de içme suyu temininde önemli katkılar sağlayacağını belirtiyor.
Genel Değerlendirme
Küresel ısınma, yanlış su yönetimi ve hızla artan nüfus, tatlı su kaynaklarını her geçen gün daha da kısıtlıyor. Gerekli adımlar atılmazsa kaybetmeye mahkum olduğumuz bu savaşta, deniz suyu arıtma teknolojisi, tüm sorunları tek başına çözmese de birçok ülke için hayati bir alternatif haline gelmiş durumda. Türkiye’de de özellikle kıyı bölgelerinde atılacak adımlar, hem kuraklığa karşı güçlü bir önlem olacak hem de gelecekte su güvenliğini sağlamada kritik rol oynayacak.
